Ik ken een rijk man. Hij woont in een groot, mooi en duur ‘smart house’ met zonnepanelen. Op een zonnige dag springt hij in zijn elektrische auto. Klaar om de buitenlucht op te snuiven kijkt hij afwachtend naar zijn automatische garagedeur. Maar die beweegt niet…
Heb jij er vertrouwen in?
Door een lokale stroompanne weigert de elektromotor dienst. Een handmatig openingssysteem had hij niet voorzien. Zijn volledig opgeladen autobatterij is niet geschikt om de deurmotor te voeden. En zijn zonnepanelen, die staan in standby-modus. Zonder stroom werken de meeste PV-installaties immers niet. Niets aan te doen.
Weten we zeker dat de ingenieurs, stedenbouwkundigen, politici, industrieën en veiligheidsexperts die onze slimme steden en huizen ontwikkelen rekening kunnen houden met alle risico’s en ook een passend plan B hebben bedacht? Heb je daar vertrouwen in… net zoals de rijke man waarover ik het net had?
Niemand weet hoe onze toekomstige wereld er uit zal zien. Maar we kunnen niet uitsluiten dat het er één van (tijdelijke) schaarste kan zijn. Wie zegt dat de gevolgen van de klimaatverandering geen politieke crisissen en revoluties kunnen ontketenen? In dergelijke situaties wordt ons volledige toeleveringssysteem verstoord, met een (al dan niet tijdelijk) tekort aan grondstoffen, producten, water en energie als resultaat.
Welk plan B?
Denk eens aan de impact van IS op de wereldeconomie… Enkele duizenden terroristen veroorzaakten voor miljarden aan schade. World bank voorziet 140 miljoen klimaatvluchtelingen in 2050… Hoeveel ondertussen? Met welke invloed op onze (grondstoffen)import? Is een business as usual-scenario altijd van toepassing? Welk plan B hebben we? Voor welke scenario’s?
Denk aan het Chinese monopolie op zeldzame aardmetalen (meer dan 90 procent van de wereldproductie). In 2010 kreeg Japan door een politieke ruzie met China opeens geen leveringen meer. Zonder dat type grondstof geen elektronicaproductie, geen zonnepanelen, geen windturbines… niets. Trots of niet, Japan gaf China snel gelijk. Wetende dat een alternatieve oplossing ontwikkelen meer dan 10 jaar zou vergen en enorm duur zou zijn. Wees dus alsjeblieft vriendelijk tegen Xing Hui, Hao Hao en Tian Bao als je Pairi Daiza bezoekt…
In 2011 kelderden de verwoestende overstromingen in Thailand de bevoorrading van PC hard drives. De beschikbaarheid daalde met 30 procent met alle gevolgen van dien. Laten we hopen dat dit niet gebeurt wanneer we wachten op essentiële ‘just in time’ geleverde reserveonderdelen voor onze smart city-apparatuur.
Technologie ten dienste van de mens
Daarom pleit ik voor een circulaire en duurzame ontwikkeling van slimme steden waar technologie ten dienste staat van de mens, en niet omgekeerd. Voor oplossingen die ons een minimale onafhankelijkheid garanderen. Rekening houden met de onzekerheden en risico’s die voortvloeien uit de klimaatverandering en grondstofschaarste, moet centraal staan. De uitbouw van onze slimme steden enerzijds, en onze circulaire, duurzame, economie anderzijds, moeten hand in hand gaan. Nu al. Dit betekent dat we ook creatieve ‘low tech’-oplossingen moeten voorzien. In een echte smart city, ligt ook een rampenplan op tafel dat ons daadkrachtig kan beschermen… tenminste als we niet in een garage opgesloten willen zitten.
Tekst: Vincent Wirtz
Foto: Vincent Wirtz
